Expert aan het woord: Obesitaszorg: Voorkom overbelasting

Liefst 14 procent van de Nederlanders heeft ernstig overgewicht. Ook in de zorg stijgt het aantal obesitaspatiënten. Voor zorgverleners leidt het verplaatsen en wegen van zware cliënten tot fysieke klachten. Productspecialist tillen & transfers Alyson Genis zoekt de oplossing in gespecialiseerde zorghulpmiddelen.

Het verzuimpercentage in de zorg kwam in 2022 uit op een recordhoogte van 8,36. De hoge fysieke werkdruk is de belangrijkste oorzaak van de vele thuiszitters. Zorgpersoneel werkt hard, maar doet ook zwaar werk. Vaak letterlijk, omdat het aantal obesitas-patiënten al jaren toeneemt. “Een cliënt van 150 kilo verplaats je niet zomaar even. We zien veel zorgverleners die uitvallen met nek, schouder – of rugklachten als gevolg van zwaar tilwerk”, zegt Alyson Genis van zorghulpmiddelenleverancier HartingBank. Als productspecialist Tillen en Transfers adviseert ze zorginstellingen over de inzet van obesitashulpmiddelen: van tilbanden- en liften tot rolstoelweegschalen en glijzeilen. “Er bestaan genoeg hulpmiddelen die tilblessures onder zorgpersoneel kunnen voorkomen. Veel zorgverleners weten alleen niet dat ze bestaan”, zegt Genis.

Advies op maat

Vooral ergotherapeuten weten Genis te vinden. Elke casus is uniek; een obesitas-patiënt met een amputatie vraagt weer om een andere til- of weegoplossing dan iemand met een dwarslaesie. Daarom gaat de til- en transferspecialist bijna altijd eerst langs op locatie. “Het verschilt veel of de cliënt zelf nog kan staan, of geheel passief is. Bij een obese cliënt denk je bijvoorbeeld eerder aan een wentellakensysteem in plaats van een glijzeil. Dat is een elektrisch systeem om een cliënt te kantelen of te verplaatsen in bed.” HartingBank biedt meerdere typen obesitashulpmiddelen aan. “Naast een reguliere rolstoelweegschaal leveren we bijvoorbeeld ook speciale plateauweegschalen waar je met de rolstoel oprijdt.”

Twee vingers

De hulpmiddelen die HartingBank aanbiedt, zijn zowel te huur als te koop en door middel van een proefplaatsing uit te proberen. Aanschaf varieert van een paar honderd euro voor een glijzeil tot duizenden euro’s voor een wentellakensysteem. “Natuurlijk speelt het budget van een zorginstelling mee bij de keuze voor obesitashulpmiddelen. Maar als je er ziekteverzuim mee voorkomt, verdient een investering zich al snel terug.” Vaak ziet Genis nog dat er drie mensen nodig zijn om één obesitas-patiënt te verplaatsen, waarbij de zorgverleners zich letterlijk in allerlei ongezonde posities wringen. “Personeel is schaars. Met een goede til- of transferhulp kan één zorgverlener de taak vaak alleen af. Een tillift met duwondersteuning kan je immers met twee vingers voortbewegen.”

Foutmarge

Genis weet dat zorghulpmiddelen de kans op fouten verminderen. “Ik heb in de zorg gewerkt. Dan schreef je het gewicht van een patiënt soms snel op een handschoen, met het risico dat een collega een negen voor een nul aanzag. Moderne rolstoelweegschalen wegen tot op 50 gram nauwkeurig en sturen de meetgegevens direct door naar het elektronisch patiëntendossier. De kans op fouten is nihil. Het juiste gewicht is ook essentieel bij het toedienen van medicijnen of zuurstof.”

Tips & tricks

Hoewel de meeste obesitashulpmiddelen gebruiksvriendelijk zijn, geeft Genis ook trainingen. “Ik toon ergo-coaches hoe ze de apparatuur effectief kunnen inzetten, inclusief tips & tricks waarmee ze hun nek, rug of schouders ontzien.” Dat er in de zorg veel flexwerkers voorkomen, weet HartingBank ook. “Op veel hulpmiddelen zit een qr-code met een link naar een instructievideo.”

Win-win

Juist omdat er nog veel onbekend is over de inzet van obesitashulpmiddelen, roept Genis zorginstellingen op gewoon eens in gesprek te gaan met een til- en transferspecialist. “Kijk meer naar het welzijn van je zorgpersoneel. Als zij dankzij obesitashulpmiddelen hun werk zonder fysieke ongemakken snel, met minder mankracht en plezieriger kunnen doen, vaart de cliënt er ook wel bij. Het is een echte win-win.”

Neem contact met ons op

Heeft u na het lezen van bovenstaand artikel vragen of wilt u advies over zorghulpmiddelen? Neem con­tact op met uw vas­te con­tact­per­soon of ves­ti­ging.

(Deze publicatie is 6 december 2023 verschenen op Zorgvisie)